Museum van Bommel van Dam

In Venlo is een monumentaal postkantoor herbestemd tot huisvesting voor Museum van Bommel van Dam. BiermanHenket ontwierp zowel de renovatie, twee eigentijdse uitbreidingen en het interieur. Het concept - van visie, ontwerp tot uitvoering – is een hoogwaardige, duurzame transformatie voor een toekomstbestendig en uitnodigend museum.

Het museum wenste een nieuwe huisvesting om grotere bezoekersaantallen te kunnen faciliteren en zich te manifesteren als culturele ontmoetingsplaats in de stad. Tegelijkertijd vroeg het in het centrum gelegen en voormalige postkantoor, een rijksmonument in 1938 door Rijksbouwmeester Hayo Hoekstra ontworpen, om een nieuwe bestemming. Gelegen aan een doorgaande route van de historische binnenstad naar het station, de nabijheid van een park én het Limburg Museum in de directe omgeving is ook een stedenbouwkundige visie verwerkt in het ontwerp. Het park is gelijktijdig aan de herbestemming doorgetrokken tot het museum en vormt hiermee een groene loper van het station richting de binnenstad. 

Het gewenste laagdrempelige karakter van het museum en de stedenbouwkundige visie hebben ervoor gezorgd dat het gebouw voor een groot deel publiek toegankelijk is ontworpen. Er is een openbare belevingsroute in het gebouw opgenomen die start op de begane grond en eindigt op de tweede verdieping bij een groen dakterras en het kunstvenster. Nieuwe toevoegingen zijn duurzaam en circulair ontworpen. Zowel de nieuwe parkentree als het kunstvenster zijn bekleed met volledig recyclebare aluminium shingles. Een nieuwe stalen trap in een monumentaal trappenhuis is demontabel en gemaakt van prefab gesneden blauwstaal. Voor de interieurbekleding van onder meer de entreebalie en museumbar is een unieke, circulaire geglazuurde tegel ontwikkeld. Een integraal ontwerpteam – met architect, bouwfysicus en installatie-adviseur – resulteerde in een gasloos monument, waar tot aan de gerecyclede stoffen luchtkanalen aan duurzaamheid en circulariteit is gedacht.

Het monumentale postkantoor is voor de herbestemming naar museum optimaal verduurzaamd. In nauwe samenwerking tussen architect, bouwfysicus en installatie-adviseur is er een integraal ontwerp gemaakt. Dit heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat het gebouw nu gasloos is en beschikt over een perfect museaal binnenklimaat mét behoud van de monumentale waarde; een van de uitdagingen bij de herbestemming van het gebouw. Lage temperatuurverwarming is regelbaar per ruimte, voor de vereiste klimaatcondities in depots en museumzalen is ook lage temperatuurkoeling toegepast. Een lucht-water warmtepomp zorgt voor opwekking van warmte en koude voor het gebouw en is zodanig opgezet dat een toekomstige koppeling van het naastgelegen gebouwencomplex mogelijk is. Het dak is geïsoleerd, kunststof kozijnen zijn vervangen voor aluminium kozijnen in renovatieprofiel naar origineel beeld en nieuwe voorzetwanden isoleren de binnenschil van het gebouw uit de dertiger jaren.

Extra toelichting

Ook nieuwe toevoegingen zijn duurzaam en circulair ontworpen. Het sculpturale kunstvenster, een van de twee nieuwe blikvangers van het museum, is aan de buitenzijde bekleed met aluminium shingles. Een volledig recyclebaar product, met een lange levensduur en lage onderhoudseisen. De vorm en de vouwen refereren aan enveloppen en daarmee aan de geschiedenis van het postkantoor. De binnenzijde is afgewerkt met bamboe, waarbij dit materiaal de organische vorm naadloos volgt. Naast dit kunstvenster vormt de nieuwe parkentree de tweede, eigentijdse ingreep. Een in de tachtiger jaren gebouwd tussenlid op een hoek heeft plaats gemaakt voor een contrasterende, uitnodigende en transparante entree en is eveneens bekleed met gevouwen aluminium ‘enveloppen’.

De monumentale trappenhuizen zijn gerestaureerd en functioneren als logistieke spil van het gebouw. Deze trappen zijn aangevuld met een nieuwe stalen trap richting de kap. De trap is demontabel en gemaakt van prefab gesneden blauwstaal die op locatie in elkaar geschroefd zijn. Voor de interieurbekleding van onder meer de entreebalie en museumbar is een uniek en circulair product ontwikkeld. Regionaal bouwafval is gebruikt voor de fabricatie van de tegel. De geglazuurde afwerking is vervaardigd uit een restproduct van een lokale glasfabriek, zonder kunstmatige kleurstoffen. Het concept geldt voor alle toegepaste materialen: geanodiseerde aluminium shingles als gevelbekleding, bamboebekleding in het kunstvenster, blauwstalen trappen, biocomposiet entreepanelen tot gerecyclede stoffen luchtkanalen. Dit levert een natuurlijk kleurenpalet op, voor zowel interieur als exterieur.